FAQ Blauwtong
Update informatie: 13-10-2023
Welke dieren zijn gevoelig voor blauwtong?
Herkauwers zijn gevoelig voor een besmetting van blauwtong. Dit zijn onder andere runderen, geiten, schapen, buffels en herten.
Welke verschijnselen vertoont een herkauwer die besmet is met blauwtong?
Na besmetting kan een schaap de volgende klinische verschijnselen krijgen:
- (hoge) koorts;
- Beschadigingen van het slijmvlies in de bek;
- Rode slijmvliezen;
- Neusuitvloeiing;
- Lipoedeem (vochtophoping);
- Blauwverkleuring van de tong;
- Kreupel lopen;
- Algeheel ziek zijn (slecht eten, sloom);
- Veel speekselen;
- Diarree / dysenterie;
- Schapen kunnen verkoeling gaan zoeken door met de bek in de waterbak te gaan staan.
De klinische verschijnselen zijn in de regel het duidelijkst bij schapen, maar ook bij runderen en geiten kunnen verschijnselen worden waargenomen. Bij runderen kunnen de volgende verschijnselen worden waargenomen:
- Aantasting neusspiegel;
- Beschadigingen van het slijmvlies in de bek;
- Koorts;
- Speekselen;
- Aantasting speenhuid;
- Verhoogde doorbloeding;
- Oedeem van de slijmvliezen van het oog;
- Ooguitvloeiing;
- Neusuitvloeiing;
- Stijfheid;
- Bevangenheid;
- Kreupelheid door ontsteking kroonranden en lederhuid.
Is blauwtong besmettelijk?
Blauwtong is een virusziekte die wordt overgebracht door knutten. Zieke dieren kunnen elkaar niet besmetten. Besmetting van dier op dier is wel mogelijk via naalden, indien bij meerdere dieren dezelfde naald wordt gebruikt.
Is blauwtong een zoönose?
Blauwtong is geen zoönose, dus mensen kunnen niet besmet raken.
Wat moet ik doen als ik een blauwtong verdenking heb?
Blauwtong is een meldingsplichtige aandoening en iedere verdenking dient direct bij de NVWA te worden gemeld via het Landelijk meldpunt dierziekten: 045 – 5463188. Bij een verdenking kunt u contact opnemen met de praktijk.
Wat gebeurt er bij een melding met een verdenking van blauwtong?
De NVWA houdt bij waar in Nederland meldingen voorkomen. Er komt geen NVWA dierenarts meer om bloedmonsters te nemen van dieren die ziek zijn. Wilt u weten of uw dieren BTV hebben? Dan kunt u zelf kiezen om alsnog bloedmonsters te laten nemen door een van onze dierenartsen. De kosten van het onderzoek worden vergoed door de NVWA, maar de voorrij- en kosten voor monstername zijn voor uw eigen rekening.
Welk serotype betreft de huidige uitbraak?
De monsters van de eerste besmette bedrijven betreft hoogstwaarschijnlijk blauwtong serotype 3 (BTV 3). Een Europees referentielaboratorium in Spanje moet de uitslag nog bevestigen, waarna er 100% zekerheid bestaat. BTV 3 is tot heden in Europa alleen vastgesteld op Sicilië en Sardinië. Hoe het de sprong naar Nederland heeft kunnen maken is tot nu toe onduidelijk.
Kunnen we vaccineren tegen blauwtong?
Er is helaas op dit moment geen geschikt vaccin beschikbaar tegen BTV 3. Op dit moment zijn er gesprekken met farmaceuten om de mogelijkheden te verkennen.
Is er een behandeling tegen blauwtong?
Er is geen behandeling tegen blauwtong, omdat het een virus betreft. De behandeling van zieke dieren moet gericht zijn op pijnstilling en ontstekingsremming en het voorkomen van bijkomende bacteriële infecties. Extra verzorging is belangrijk en vergroot de kans op herstel. Sinds oktober 2023 is er een nieuw behandeladvies opgesteld. Klik HIER om hierover meer te lezen.
Welke maatregelen kunnen genomen worden om de herkauwers te beschermen (preventie)?
Met name opstallen gedurende de schemering en nacht blijkt effectief. Het opstallen kan het besmet raken met blauwtong echter niet vóórkomen. Het gebruik van insecticiden wordt niet als beschermend beschouwd in de preventie van blauwtong.
Veehouders kunnen geen dieren aanvoeren uit het nu bekende besmette gebied. Veehouders kunnen contacten van hun dieren met het nu bekende besmette gebied beperken (bv er niet uitscharen, er geen dieren naar toe brengen, niet met dieren naar shows gaan, etc.).
Welke maatregelen kunnen genomen worden om verspreiding te voorkomen?
Het beperken van dierverplaatsingen is het belangrijkst. Verplaats dieren zo min mogelijk en vooral niet uit besmet gebied. Bedenk dat besmette knutten ook kunnen meeliften met de dieren. Verspreiding kan worden vergroot als dieren van veel verschillende herkomsten worden verzameld, zoals op beurzen of bij keuringen, en vervolgens weer (terug) naar bedrijven gaan.
Wat moet ik doen als ik mijn runderen, schapen of geiten wil exporteren?
Een besmetting met blauwtong zoals nu in Nederland is vastgesteld heeft consequenties voor de export. Indien u van plan bent om runderen, schapen of geiten te exporteren let dan goed op de geldende voorwaarden en procedures bij de export van dieren op de website van de NVWA (www.nvwa.nl).
Heeft een blauwtong infectie effect op de vruchtbaarheid van ooien en koeien?
Zowel bij het schaap als bij het rund zijn vruchtbaarheidsproblemen beschreven na infectie met het blauwtong virus. Denk hierbij aan: vroegembryonale sterfte, abortus en afwijkende vruchten. Het virus is aangetroffen in sperma van besmette stieren en rammen en kan worden overgedragen op vatbare koeien en ooien, maar dit is geen belangrijk overdrachtsmechanisme. Het virus kan ook via de placenta op de foetus worden overgedragen.
De mate waarin aangeboren afwijkingen kunnen voorkomen na een infectie met BTV-3 is niet bekend.
Is een ram minder vruchtbaar na een blauwtong besmetting?
Deze vraag kan niet duidelijk met ja of nee worden beantwoord. Indien de ram koorts heeft gehad, kan dit ervoor zorgen dat de ram gedurende een periode van zes tot acht weken onvruchtbaar of verminderd vruchtbaar kan zijn. Daarnaast kunnen rammen het blauwtong virus ook uitscheiden in het sperma: dit gebeurt niet bij alle rammen en ook niet continu.
Ons advies is om een ram die duidelijk ziek is geweest en dus hoge koorts heeft gehad de eerste acht weken daarna niet in te zetten als dekram. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de praktijk.
Voor meer informatie kunt u onderstaande websites raadplegen: