Uiersmet (Udder Cleft Dermatitis, UCD)
Uiersmet lijkt een relatief nieuwe aandoening, die we de laatste 15 jaar steeds vaker zien. Wat opvalt is dat uiersmet vaker bij hoogproductieve dan bij laagproductieve koeien wordt gezien. Een goede verklaring hebben we daar nog niet voor, maar genetica en fokkerij zouden hier een rol in kunnen spelen. We onderscheiden uiersmet in een milde en een ernstige vorm (zie onderstaande foto’s). Bij de milde vorm zien we afwijkingen van de huid maar is de huid nog intact, terwijl bij de ernstige vorm er een open wond is ontstaan. De milde vorm ziet u meestal niet, pas als er een flinke wond is of als u de koe ruikt wordt uiersmet vaak opgemerkt. Vooral op bedrijven die met een robot melken is het lastig om koeien met uiersmet op tijd op te merken. Wanneer de uiersmet al de ernstige vorm heeft aangenomen, zijn we eigenlijk al te laat. Het duurt weken tot maanden voordat een wond van meer dan 5 cm weer dicht is. Ook worden er op de sectietafel bij de GD steeds meer koeien gezien met uiersmet. Tot nu toe zijn er al 51 koeien met uiersmet bij de GD gezien, waarvan bij 21 dieren het waarschijnlijk is dat ze door de complicaties van uiersmet zijn dood gegaan. Veel waargenomen complicaties zijn ernstige ontstekingen van het hart en de longen en soms een gesprongen bloedvat waardoor de koe dood bloedt.
We hebben de laatste jaren een 3-tal onderzoeken naar uiersmet gedaan. We hebben eerst gekeken hoe lang de aandoening duurt en wanneer er spontane genezing optreedt. Daaruit bleek dat na 12 weken nog steeds 50% van de ernstige UCD gevallen niet genezen is en dat driekwart van de ernstige gevallen uit milde gevallen ontstaat. Daarna hebben we een studie uitgevoerd om te zien hoe we UCD het beste konden behandelen. De ernstige gevallen van UCD reageerden goed op een dagelijkse behandeling met Botop, maar we moesten wel heel lang behandelen. Dit komt omdat een wond maar 1 mm per dag dichtgroeit in het meest gunstige geval. Als er sprake is van een vertraagde wondgenezing, wat meestal het geval is bij uiersmet, dan duurt het nog veel langer.
In de derde studie hebben we gekeken naar de bacteriën die in de uiersmet wonden voorkomen. Dit hebben we zowel uitgevoerd op slachthuismateriaal als op koeien met UCD op het bedrijf. We hebben wattenstaafjes door de wonden gehaald, maar er zijn ook biopten genomen. Deze hele kleine stukjes huid zijn onder de microscoop bekeken en op kweek gezet. Dit is onderzocht in het laboratorium van de GD. De belangrijkste uitslag was dat we géén Treponema’s hebben gevonden. Treponema is de bacterie die Mortellaro veroorzaakt. We weten nu zo goed als zeker dat Mortellaro en uiersmet (UCD) niet door dezelfde bacterie veroorzaakt worden, ook al komen beide aandoeningen wel vaak op hetzelfde bedrijf voor. We hopen in de toekomst meer onderzoek te kunnen doen naar het ontstaan van uiersmet.
Conclusie
Het is nog steeds onduidelijk hoe en waarom uiersmet ontstaat. We zien het steeds vaker en de complicaties van uiersmet kunnen zeer ernstig zijn. Doordat we de oorzaak niet weten blijft het lastig om de juiste maatregelen te treffen om uiersmet te voorkomen. Probeer daarom te voorkomen dat er grote wonden ontstaan. Check iedere twee weken uw koeien met een handspiegel in de melkput, zodat u op tijd met behandelen kunt beginnen. Kleine plekken genezen sneller en maakt de behandeling goedkoper!
Heeft u vragen over dit onderzoek of zou u graag aanvullende informatie willen ontvangen van andere lopende onderzoeken? Neem dan contact op met Steven Sietsma via de onderstaande knop of door te bellen naar de praktijk op 0348-442653.