Geef uw jongvee de optimale bescherming

In het weideseizoen 2021 hebben we meer problemen met longworm gezien dan voorgaande jaren. Mogelijk kwam dit door een veel natter seizoen, hoewel ook in de voorgaande (droge) jaren longworm op een aantal bedrijven speelde. De positieve trend van meer weidegang zorgt voor een verhoogd risico. De aandacht voor longworm neemt daarom de laatste jaren weer toe bij zowel pinken, maar ook bij vaarzen en ouderekalfskoeien. Indien oudere koeien loonschade hebben door hoge weidebesmetting met longworm, dan wordt het ‘herinfectiesyndroom’ genoemd.

Nu het weideseizoen voor de deur staat is het weer tijd om een plan te maken, zodat longworm geen schade veroorzaakt bij uw dieren. Zeker op bedrijven die het afgelopen jaar hoestende dieren hebben gehad en daarvoor een deel van de koppel hebben ontwormd.

Wat is longworm?
Longworm geeft bij jongvee problemen, zoals hoesten en vermageren. Bij melkvee zien we naast hoesten ook een verminderde productie. De longschade is vaak chronisch. Dit betekent dat besmette dieren in sommige gevallen jaren later nog altijd achterblijvers in de koppel zijn.

In figuur 1 kunt u zien hoe de cyclus van longworm in elkaar zit. Het is belangrijk om te realiseren dat longworm niet de winter overleeft op de weide, maar aanwezig blijft in besmette koeien. Als deze (oudere) koeien in het voorjaar het land ingaan wordt het perceel opnieuw besmet. Dat is meestal slechts in beperkte mate en voor dieren met immuniteit geeft dit geen problemen. Jonge dieren (pinken, vaarzen) zonder immuniteit kunnen echter de cyclus doorlopen en in hoge mate longworm uitscheiden waardoor het land zwaar besmet wordt. Dit leidt tot directe schade bij het al besmette jongvee, maar ook tot longschade bij dieren met goede immuniteit.

Interessant feitje: de longworm larven in de mest maken gebruik van een schimmel om zich over het land te verspreiden. Deze schimmel Pilobolus schiet als het ware zichzelf enkele meters weg, waarbij de larven meeliften. En dat met een van de grootste versnellingen die in de natuur bereikt worden! DEZE link naar een YouTube filmpje geeft u een indruk hoe dit werkt.

Plan van aanpak
Wat kunt u doen om longworm te voorkomen bij uw dieren? En wat moet u doen als dieren al besmet zijn met longworm? U heeft drie opties:

1. Niets doen;
2. Ontwormen (eventueel preventief);
3. Vaccineren.

1. Niets doen: dit werkt alleen als er geen longworm op het bedrijf aanwezig is en in het verleden nooit problemen zijn geweest. Als er geen besmetting is en de kans klein is dat uw dieren longworm krijgen, dan hoeft u niets te doen.

2. Preventief ontwormen: u kunt ervoor kiezen om jongvee zelf immuniteit te laten opbouwen door besmetting. In dat geval wordt er vaak ontwormd op het moment dat de eerste longworm symptomen optreden, namelijk het hoesten. Het nadeel van deze (te) late ontworming is dat een deel van de koppel op dat moment al ernstige longschade kan hebben opgelopen. Te vroege ontworming daarentegen kan ertoe leiden dat er onvoldoende immuniteit wordt opgebouwd. Kijk op www.parasietenwijzer.nl voor de beste strategie.

3. Vaccineren: dit is de veiligste manier om immuniteit op te bouwen. Dit kan ook bij vaarzen indien het jongvee niet geweid wordt. De eerste vaccinatie wordt 6 weken vóórdat ze naar buiten gaan gegeven en mag vanaf 6 weken leeftijd worden toegediend. De vaccinatie bestaat uit twee keer een orale vaccinatie met een interval van 4 weken. Na de tweede keer moeten de dieren nog minimaal 2 weken binnen blijven voordat ze geweid kunnen worden.

Het is belangrijk dat gevaccineerde dieren in de weide een (lichte) herinfectie met longworm doormaken om levenslange immuniteit op te bouwen. Daarom kunt u het beste het jongvee in het begin van het weideseizoen achter het melkvee aan laten grazen, alvorens ze naar een schoon buitenstuk de verplaatsen.

Heeft u vragen over het bovenstaande of wil u samen met uw 1op1 dierenarts bespreken wat de beste plan van aanpak voor uw bedrijf is. Neem dan contact op met de praktijk via 0348-442653 of stuur uw mail naar info@ulp.nu.